BDSM RTV MEDIA NIEUWS!!!!
17 feb 2010
Knecht, copywriter, cultauteur
Bron: www.standaard.be
De Standaard - Belgium
CLOSE-UP - BRUSSEL - BIOGRAAF VINDT TONEELSTUK JAN ARENDS TERUG De Nederlandse schrijver Jan Arends, tevens copywriter en huisknecht, liet na zijn zelfmoord in 1974 een omvangrijk verzameld werk achter. Het is er nog iets completer op geworden. Zijn biograaf vond het toneelstuk ‘Smeer' en presenteert het nu bij Passa Porta in Brussel.
Het zijn vooral prozastukken en gedichten die in het Verzameld Werk van Jan Arends staan. Korte, montere gedichtjes, een paar woorden op een blad gestrooid. Over de grote roofvogel Iks, die neergestreken is op zijn dak, die in zijn hoofd is gekomen, en die alles wat hij denkt in zijn klauwen heeft.
Jan Arends was niet helemaal meester van zijn denken. Het ene moment innemend, vlak daarna een kwetsende vuilbekker.
Het hoofdstuk ‘toneel' is het onderdeurtje van de zeshonderd pagina's Verzameld Werk. Er staat amper één stuk in, en dan nog gedeeltelijk: Smeer of de weldoener des vaderlands. Meer kon ook niet. Alleen het vierde bedrijf was bekend; het was gepubliceerd in het literaire tijdschrift Gard Sivik. De rest was zoek.
Zo schrijft biograaf Nico Keunings het ook op in Angst voor de winter, het levensverhaal van Jan Arends. Zes jaar nadien heeft Keunings zijn eigen boek verouderd gemaakt. Hij zegt ons, via de telefoon uit Nederland: ‘Na een toneelvoorstelling in Eindhoven geraakte ik in gesprek met Carel Alphenaar. Hij was in de jaren zestig dramaturg van Toneelgroep Centrum. Of ik niet eens wou langskomen? Hij had iets voor me. Bij hem thuis, in het souterrain, lag een grote bruine enveloppe klaar. Ik moest niet veel lezen voor ik wist dat het de complete toneeltekst was.'
Arends heeft heel wat afgeleurd met zijn stuk. Desondanks heeft hij het nooit opgevoerd gekregen. Eerst stuurde hij het op, maar de regisseur had twee jaar nodig om het niet te lezen. ‘Zo'n theaterdirecteur', zei Arends, ‘is nog moeilijker te bereiken dan een minister.' Een andere regisseur die het ooit wou inkorten, schoot er haast het leven bij in.
Nochtans was Arends niet echt een toneelman. Aan de opleiding werd hij doorgestuurd (‘te lastig, opbruisend en onbeheerst'). In de schrijverscafés was hij soms een charmant causeur, maar even vaak een kwelgeest. Net als enkele van zijn schrijfbroeders stelde hij zijn pen ter beschikking van de reclamewereld. Ondertussen verhuisde hij onophoudelijk tussen Amsterdam en Den Haag, en kwam steeds terecht bij pinnige hospita's die mansardes of souterrains verhuurden.
Zat hij op droog zaad, dan zette hij een advertentie om huisknecht te worden. Voor iemand bij wie men ooit castratie overwogen had als ‘behandeling', was het een bruikbare uitlaatklep. Arends had serviele neigingen en genoot ervan zich te laten domineren door een meesteres. ‘Zoals een ander homoseksueel is, zo ben ik huisknecht', zei hij.
Liefst koos hij degene met het bazigste handschrift. De meesteres moest streng zijn. Verder was ze bij voorkeur gegoed, maar dan door een fortuin waar ze zelf geen verdienste aan had. Want de meesteres moest liefst een beetje moeite hebben om haar stand op te houden. Als ze ordinair was, kon hij haar ondermijnen door haar kwaad te krijgen. Wie koos eigenlijk wie bij de sollicitatie?
Dragonders had hij als bazin, van wie hij de voetveeg kon zijn. Geen vrouwen of dames. ‘Hoe slechter ik het heb, zoveel liever het mij is', zei hij. ‘Slecht eten, een rotbehandeling, weinig geld, een smerig donker kamertje - als ik het een beetje goed krijg, knap ik onmiddellijk af.' Doorgaans eindigde zijn verblijf met een wraakactie. Dan maakte hij bonje, goot wijn over de gasten, of zette het meubilair op een hoop.
Het is dan ook verbazend dat hij in 1961 huisknecht werd bij een graaf in Sint-Genesius-Rode. De heer Du Chastel was dan ook veeleer een mecenas. Het was een man die contacten had met de Europese adel en optrok met beroemdheden als Frank Sinatra, Charlie Chaplin, Gina Lollobrigida en Onassis. De eigenaar had de deur nog niet achter zich dichtgetrokken, of Arends promoveerde zichzelf van knecht tot schrijver.
Daar, op de Boesdaallaan, schreef hij in minder dan een week zijn toneelstuk. En nog een resem gedichten toe.
Smeer of de weldoener des vaderlands is gebaseerd op waar gebeurde feiten. Een jaar voor het schrijven diende boterproducent Planta zijn waar uit de rekken te halen omdat die jeuk veroorzaakte. Verder geven de bekende personages uit Arends' proza present: Geldmaker, Boekhouder, Krantenman en Copywriter. In deze laatste is vrij makkelijk de schrijver zelf te herkennen.
U kunt er zich vanavond van vergewissen in Passa Porta als acteurs er stukken uit spelen. Iwein Segers zal tegen die tijd een reportage gedraaid hebben over het herenhuis in Sint-Generius-Rode.
Jan Arends: ‘Smeer of de weldoener des vaderlands', Uitgeverij Reservaat, 124 p, 16,75 euro.
Jan Arends-avond, met tekstlezing en interview biograaf Nico Keuning. Vanavond (20 uur) in Passa Porta, A.Dansaertstraat 46, Brussel, 02-223.68.32
